Thế giới thiếu hụt 7 triệu tấn gạo: Cơ hội cho gạo Việt Nam

Theo báo cáo của Bộ Công Thương gửi Thủ tướng, niên vụ 2023-2024 dự báo sản lượng gạo toàn cầu sẽ thấp hơn mức tiêu thụ, dẫn đến thiếu hụt khoảng 7 triệu tấn gạo. Điều này tạo ra cơ hội lớn cho các quốc gia xuất khẩu gạo, trong đó có Việt Nam.

Nguồn cung gạo toàn cầu không còn dồi dào

Theo dự báo của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA), nguồn cung gạo toàn cầu đang giảm. Ấn Độ, quốc gia chiếm 40% sản lượng gạo thế giới, dự kiến giảm 4 triệu tấn so với niên vụ trước, xuống còn 132 triệu tấn. Các thị trường khác như Philippines, Indonesia, Thái Lan và Campuchia cũng dự kiến giảm sản lượng do ảnh hưởng của hiện tượng El Nino và biến đổi khí hậu. Tổng sản lượng gạo toàn cầu niên vụ 2023-2024 ước đạt gần 518 triệu tấn, trong khi tổng tiêu thụ lên đến 525 triệu tấn, tạo ra sự thiếu hụt 7 triệu tấn.

Cơ hội cho xuất khẩu gạo Việt Nam

Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hiệp Quốc (FAO) cho biết tỷ lệ các quốc gia và khu vực không đảm bảo an ninh lương thực chiếm tới 30,4% dân số thế giới. Điều này khiến gần 30 quốc gia siết chặt hoặc tạm dừng xuất khẩu lương thực để bảo vệ nguồn cung nội địa. Tuy lúa mì và ngô là hai mặt hàng thuộc phân khúc tiêu dùng khác, sự thiếu hụt và giá cả tăng cao của chúng cũng ảnh hưởng đến giá gạo.

Bộ Công Thương nhận định xuất khẩu gạo của Việt Nam có nhiều thuận lợi, với kết quả xuất khẩu quý 1-2024 khả quan hơn so với cùng kỳ năm 2023. Việt Nam tiếp tục đàm phán song phương với các đối tác nhập khẩu để ký kết các bản ghi nhớ thương mại gạo, tạo môi trường thương mại ổn định và bền vững.

Việt Nam cũng mở rộng đàm phán và ký kết với các thị trường mới. Việc nâng cấp Đối tác chiến lược toàn diện với Mỹ trong năm 2023, cùng các cuộc thảo luận thương mại với Trung Quốc, Nhật Bản và Philippines, hứa hẹn sẽ thúc đẩy thương mại giữa Việt Nam và các quốc gia này.

Thách thức cho gạo Việt

Tuy nhiên, Bộ Công Thương cảnh báo về thách thức từ tình trạng xâm nhập mặn tại Đồng bằng sông Cửu Long mùa khô 2023-2024, đặc biệt vào tháng 4 và tháng 5-2024, có thể ảnh hưởng đến sản xuất lúa vụ Hè Thu.

Ngoài ra, nhiều quốc gia đang thực thi chính sách bảo hộ hàng hóa sản xuất trong nước và đẩy mạnh sản xuất nông sản để chủ động nguồn cung, ứng phó với tác động của El Nino. Trong bối cảnh kinh tế, thương mại thế giới còn nhiều biến động và chưa thể phục hồi hoàn toàn, Việt Nam cần quan sát và đánh giá nhu cầu nhập khẩu từ các thị trường lớn như Mỹ và EU, nơi vẫn đang chịu ảnh hưởng bởi lạm phát, tỷ lệ thất nghiệp tăng và kinh tế vĩ mô chưa ổn định.

Các bất ổn do căng thẳng địa chính trị và căng thẳng tại Biển Đỏ cũng gây ảnh hưởng đến giao thương, quá trình giao nhận và giá cả nhiều mặt hàng quan trọng. Xung đột Nga - Ukraine, hai nhà xuất khẩu lớn về lúa mì, ngô và dầu hướng dương, đã làm gián đoạn nguồn cung, đẩy giá các mặt hàng này lên cao và gây bất ổn trong thị trường nông sản toàn cầu.

Tác động của an ninh lương thực toàn cầu

Theo FAO, tỷ lệ các quốc gia và khu vực không đảm bảo an ninh lương thực đã chiếm tới 30,4% dân số thế giới. Điều này khiến gần 30 quốc gia siết chặt hoặc tạm dừng xuất khẩu lương thực để bảo vệ nguồn cung nội địa. Tuy lúa mì và ngô là hai mặt hàng thuộc phân khúc tiêu dùng khác, sự thiếu hụt và giá cả tăng cao của chúng cũng ảnh hưởng đến giá gạo, tác động đến thị trường trong thời điểm nhất định.

Nguồn TTO