Biến động Giá Gạo tại Thái Lan ảnh hưởng đến như thế nào đến thị trường gạo thế giới?

Thị trường gạo nội địa tại Thái Lan đang trải qua giai đoạn "hỗn loạn" do nhu cầu đầu cơ tích trữ tăng cao, dẫn đến tăng giá gạo lên tới 20% chỉ trong một tuần.

Thái Lan, là quốc gia xuất khẩu gạo lớn thứ hai trên thế giới, đang chứng kiến sự hỗn loạn trong việc mua bán gạo, một kết quả trực tiếp của lệnh cấm xuất khẩu gạo từ Ấn Độ, như Nikkei ghi nhận. Giá gạo xay xát nội địa đã tăng gần 20% trong tuần vừa qua, lên mức 21.000 baht (597 USD) mỗi tấn, so với mức 17.000 baht cách đây vài tuần.

Sự thay đổi này đã đẩy giá xuất khẩu gạo trắng chuẩn 5% tấm của Thái Lan lên 610 USD mỗi tấn. Quốc gia này thường sản xuất khoảng 20 triệu tấn gạo xay xát mỗi năm, trong đó có một nửa được tiêu thụ nội địa. Mặc dù chính phủ Thái Lan chưa có kế hoạch hạn chế xuất khẩu gạo, nhưng các nhà buôn nước này đang từ chối bán ra do lo ngại về nguồn cung không đảm bảo.

Chookiat Ophaswongse, Chủ tịch danh dự của Hiệp hội các nhà xuất khẩu gạo Thái Lan, nhấn mạnh rằng Thái Lan chưa từng trải qua tình trạng khan hiếm nguồn cung, do có lượng gạo dư thừa lớn hàng năm. Tuy nhiên, ông cũng lưu ý rằng "năm nay, thị trường gạo đang hỗn loạn vì các nhà xuất khẩu không thể đưa ra bất kỳ báo giá nào do lo ngại về biến động và sự không chắc chắn về nguồn cung."

Hiệp hội các nhà đóng gói gạo Thái Lan cũng thông báo tăng giá gạo đóng gói thêm 3 baht mỗi kg, lên mức 20 baht (0,56 USD) mỗi kg, bắt đầu từ tháng 9, với lý do chi phí sản xuất tăng cao. Chủ tịch hiệp hội Yongyut Phurkmahadamrong thừa nhận rằng việc tăng giá gạo đóng gói sẽ ảnh hưởng đến hầu hết người tiêu dùng, nhưng ông cũng nhấn mạnh rằng điều này là cần thiết.

Trên thị trường bán lẻ nội địa, mỗi bao gạo có trọng lượng từ 40 kg đến 45 kg đã tăng 80-90 baht (2,25 - 2,53 USD). Chẳng hạn, giá gạo loại Sao Hai đã tăng từ 920 baht (25,8 USD) lên 1.010 baht (28,4 USD) mỗi bao, trong khi giá gạo Hom Mali đã tăng từ 38 baht (1,07 USD) lên 40 baht (1,13 USD) mỗi kg.

 

Hình ảnh nông dân Thái Lan đang làm việc trên đồng

 

Việc Ấn Độ (là quốc gia xuất khẩu gạo số một trên thế giới) công bố lệnh cấm xuất khẩu gạo vào ngày 20/7 đã khiến các nhà nhập khẩu gạo lớn trên toàn cầu lo ngại về việc giảm dự trữ và đang tìm kiếm đến các nhà cung cấp lớn còn lại như Thái Lan và Việt Nam. Tuy nhiên, các nhà xuất khẩu gạo của Thái Lan vẫn đang còn do dự về việc ký kết các hợp đồng mới. Theo một nhà giao dịch tại Bangkok, nếu giá tương lai cao hơn giá đã ký, điều này sẽ gây ra thiệt hại ngay lập tức.

Việc tích trữ đã dẫn đến việc tăng giá gạo tại Thái Lan, tiềm ẩn ảnh hưởng đến sự cạnh tranh và giảm đi cơ hội xuất khẩu nhiều hơn cho quốc gia này, như Nikkei đã phân tích. Bên cạnh đó, thời tiết khô hạn do hiện tượng El Nino có thể hạn chế sản lượng thu hoạch, khiến Thái Lan gặp khó khăn trong việc xuất khẩu nhiều hơn trong năm nay và năm sau.

Thái Lan có vị trí địa lý thuận lợi và hệ thống tưới tiêu tốt, cho phép trồng lúa quanh năm. Tuy nhiên, dự kiến hiện tượng El Nino sẽ dẫn đến lượng mưa ít hơn trong tháng 9 và tháng 10, tác động lớn đến việc thu hoạch vào tháng 11. Hơn nữa, việc giảm lượng mưa cũng có thể làm giảm mực nước tại các hồ 

chứa nước, cung cấp nước cho hệ thống thủy lợi quan trọng đối với gieo trồng trái vụ.

Hiện chưa có ước tính chính xác về sản lượng, nhưng Bộ Nông nghiệp Thái Lan dự báo rằng niên vụ 2023 - 2024 (từ tháng 11/2023 đến tháng 10/2024) sẽ thấp hơn so với dự kiến ban đầu. Do tình hình nguồn cung khan hiếm và tình trạng tích trữ, Hiệp hội các nhà xuất khẩu gạo Thái Lan đã quyết định duy trì mục tiêu xuất khẩu năm 2023 ở mức 8,5 triệu tấn.

Tình hình này đang đặt ra nhiều thách thức cho nền kinh tế và nông nghiệp của Thái Lan. Sự tăng giá gạo và biến động trong thị trường có thể ảnh hưởng đến sự cạnh tranh của nước này trong ngành nông nghiệp quốc tế và làm mất đi cơ hội xuất khẩu quan trọng.

Việc cân nhắc giữa việc đảm bảo nguồn cung đáng tin cậy và cân nhắc giữa việc kiểm soát giá gạo nội địa đang là thách thức lớn cho chính phủ và các doanh nghiệp gạo tại Thái Lan. Không chỉ các nhà xuất khẩu mà cả người tiêu dùng đang phải đối mặt với giá gạo gia tăng, gây ra áp lực cho ngân sách gia đình.

Trong bối cảnh này, Thái Lan đang cố gắng duy trì vai trò của mình là một trong những người cung cấp gạo hàng đầu thế giới bằng cách nắm bắt cơ hội trong tình hình biến động thị trường và tìm kiếm cách thúc đẩy sản lượng gạo trong tương lai để đáp ứng nhu cầu trong và ngoài nước.

Tuy nhiên, với tình hình thời tiết không ổn định và tình trạng thế giới đang chịu tác động lớn từ dịch bệnh và biến đổi khí hậu, việc duy trì sự ổn định trong thị trường gạo của Thái Lan có thể tiếp tục đối mặt với những thách thức đáng kể trong thời gian tới.

Theo Bestrice